Szkolne tournee wystawyWystawę "Anna Frank-historia na dzień dzisiejszy" obejrzało już ponad 10 milionów ludzi z ponad 30 krajów. Jest więc ona jedną z najbardziej znanych wystaw edukacyjnych na temat holokaustu i praw człowieka na świecie.
Ekspozycja powstała na początku lat 90-tych, by umożliwić szerszej publiczności poznanie losów Anny. Dla tych, którzy nie mieli możliwości odwiedzić Domu Anny Frank w Amsterdamie - by na własne oczy zobaczyć miejsce, gdzie w latach 1942-1944 wraz z siedmioma towarzyszącymi osobami ukrywała się przed nazistami - powstała jedyna w swoim rodzaju wystawa "podróżująca" po świecie.
Od 1993 r. wystawa "Świata Anny Frank (1929-1944)" podróżuje po Polsce. W 1997 r. powstała nowa wersja wystawy "Anna Frank - historia na dzień dzisiejszy", która rozwinęła konepcję edukacyjną poprzedniej.
Losy Anny Frank poznajemy poprzez jej historię i czasy w których żyła. Faktom historycznym towarzyszy refleksja nad zagadnieniami tolerancji. Temat tolerancji wywołany przez Annę, do tej pory wybrzmiewa i roznosi się jej echem, zmuszając nas tym samym do refleksji i przemyśleń. Głównym celem wystawy jest pobudzenie oglądających do krytycznego myślenia i zmusić ich do dostrzegania pewnych zjawisk i rozpoznawania pewnych pojęć. Pamięć o przeszłości i umiejętne odnoszenie jej do teraźniejszości, to lekcja, którą wciąż chce nam dawać nam Anna.
Wystawa w Polsce
Wystawa "Anna Frank-historia na dzień dzisiejszy" od 1997 roku podróżuje po Polsce. Dotychczas pokazana została w ponad 30 miastach. Od roku 2004 stanowi ona osnowę projektu szkolnego tournee, w ramach którego prezentowana jest w szkolach ponadpodstawowych na terenie całego kraju. Nowy projekt Domu Anny Frank Polsce, szczególnie kładzie nacisk na tzw. "peer education"- koncepcję edukacyjną, w myśl której uczniowie sami się uczą i uczą się od innych uczniów. Naszym celem jest zaangażowanie młodzieży w jak największym stopniu, nie tylko w oprowadzanie i pracę z wystawą, ale także w przygotowanie projektu w szkole (zaczynając od transportu, montażu i demontażu wystawy, a kończąc na przygotowaniu i przeprowadzeniu działań towarzyszących wystawie). Uczniowie zaangażowani w projekt stają się przewodnikami po wystawie i to właśnie oni pracują z grupami swoich rówieśników oprowadzając ich i moderując dyskusje. Ponadto w swoich szkołach młodzi ludzie organizują dodatkowe projekty, wystawy i działania, podejmując tematy, o których mowa na wystawie. Zaangażowanie młodzieży, podejmowanie przez nich tematyki Holokaustu oraz problemu tolerancji we współczesnym świecie podczas pracy w rówieśnikami oraz aktywny udział w organizacji projektu są głównymi założeniami projektu.
W latach 2004/2005 projekt szkolnego tounee wystawy "Anna Frank- historia na dzień dzisiejszy" otrzymał finansowe wsparcie od NCDO (Niderlandzkiego Komitetu ds. Międzynarodowej Współpracy oraz Trwałego Rozwoju).
Szkolne tournee wystawy 2004/2005
Wystawa Wystawa "Anna Frank-historia na dzień dzisiejszy" jest zwykle pokazywana w lokalnych centrach kultury, muzeach i innych miejscach publicznych. Odkąd została przystosowana do pracy z młodzieżą w wieku od 13 do 18 lat, zaczęła cieszyć się coraz większym zainteresowaniem ze strony grup szkolnych. Początkowo, wystawa musiała przyciągać do siebie uczniów, gdyż była wystawiana w lokalnych ośrodkach kultury, do których to uczniowie musieli przyjść lub przyjechać, by ją zobaczyć. Jednym słowem, była nieprzystosowana dla młodzieży. Projekt tournee wystawy "Anna Frank- historia na dzień dzisiejszy" bezsprzecznie zniwelował to utrudnienie. Teraz wystawa przyjeżdża do uczniów.
Głównym celem "podróżującej" wystawy "Anna Frank- historia na dzień dzisiejszy" jest zachęcenie do zatrzymania i "pochylenia" się nad wartościami takimi jak: tolerancja, szacunek dla różnorodności kulturowej, prawa człowieka i demokracja w dzisiejszym świecie. Ten cel jest osiągany poprzez przybliżenie historii życia Anny Frank z perspektywy rodziny Franków oraz odniesienie jej do historii holokaustu opowiedzianej przez ocalałych. Wystawa zawiera kilka elementów, które rzucają wyzwanie odwiedzającym i zmuszają ich do zastanowienia się np. nad podobieństwami i różnicami pomiędzy wydarzeniami i incydentami z przeszłości. Niejednokrotnie, ów wydarzenia i incydenty z przeszłości znajdują swoje odzwierciedlenie w teraźniejszości.
Peer education - "UCZNIOWIE UCZĄ i UCZĄ SIĘ OD INNYCH UCZNIÓW Główną rolę w tournee wystawy, w sprowadzaniu jej do szkół, całej jej organizacji ma odgrywać młodzież. Uczniowie szkół średnich, najwyższych klas gimnazjalnych, stają się przewodnikami po wystawie i to oni oprowadzają po niej swoich rówieśników i innych gości. W miejscach, w których wystawa odniosła najbardziej spektakularny sukces, uczniowie byli szczególnie aktywnie zaangażowani w jej organizacje.
Uczniowie oprowadzają swoich rówieśników po wystawie
Trening dla oprowadzających po wystawie
Trening zostanie przeprowadzony przez pracownika Domu Anny Frank. Podczas szkolenia uczniowie zostaną przygotowani do oprowadzania i pracy z wystawą. Młodzież zostanie zapoznana z historycznym podłożem wydarzeń, o których mowa w wystawie, dowie się w jaki sposób można wykorzystywać poszczególne elementy wystawy podczas oprowadzania po niej, jak również, nauczy się pracować z grupami.
Uczniowie uczą się pracować z grupami swoich rówieśników na wystawie
Od lat mamy bardzo dobre doświadczenia w pracy z wolontariuszami, którzy oprowadzają swoich rówieśników po wystawie. Przed grupą młodych ludzi / klasą, nie staje bowiem "specjalista" tylko ich rówieśnik. Mottem projektu szkolnego tournee wystawy "Anna Frank- historia na dzień dzisiejszy" jest uczniowie uczą uczniów. Dzięki tej metodzie łatwo nawiązać dialog z grupą, porozmawiać o ich doświadczeniach i wymienić się informacjami. Wystawa buduje kontekst i prowokuje do zastanowienia się nad informacjami na niej przedstawionymi, a dla samego oprowadzającego, jego praca nad projektem staje się bardzo ważnym doświadczeniem życiowym.
Oprowadzanie po wystawie nie ogranicza się do oglądania wystawy i dyskusji z grupą. Ważnym elementem jest także film video oraz podsumowujące "przygodę z wystawą" rozważania oraz wspólne wyciąganie wniosków.
Podczas treningu dla oprowadzających uczniowie tworzą własne plakaty na tematy
związane z wystawą
Wystawa sama w sobie jest istotnym narzędziem edukacyjnym, ale w celu osiągnięcia maksymalnych korzyści z jej pokazania, należy wykorzystać wszelkie nadarzające się możliwości, które daje pojawienie się jej w szkole. Należy podjąć działania wspierające na terenie szkoły, by wyeksponować i wesprzeć cele, jakim przyświeca wystawa. Uczniowie spędzają średnio od 30 do 90 minut na jej oglądaniu. Jednakże nauczyciele, dzięki innym szkolnym projektom - zarówno podczas zajęć szkolnych jak i w czasie wolnym - mogą sprawić, że będą oni mieli dalszy kontakt z tematami, które podejmuje wystawa. To pomysł zasługujący na przedyskutowanie. Każda szkoła (a może nawet każdy nauczyciel) będzie miała własne pomysły na dodatkowe działania edukacyjne, związane z zagadnieniami dotyczącymi wystawy. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nauczyciele będą podejmowali tematy związane z wystawą w rożnych kontekstach, m.in.:
historii II wojny światowej
historii Holokaustu
walki z rasizmem
20-wiecznej literatury
edukacji wielokulturowej
edukacji społecznej i obywatelskiej
kultury żydowskiej
współczesnej historii europejskiej
Młodzież poznaje historię Holokaustu i rozmawiają na temat współczesnych wydarzeń
związanych z problemem tolerancji
Co wiemy już z doświadczenia, najwięcej efektów daje łączenie rożnych płaszczyzn i kontekstów w poszczególnych działaniach towarzyszących wystawie. W ten sposób angażuje się nauczycieli i uczniów zainteresowanych i zajmujących się rożnymi tematami, do organizacji wspólnych działań. To pozwoli, by uczniowie przez dłuższy czas zapoznawali się z tematyką podejmowaną przez wystawę - poza godzinami lekcyjnymi, którymi dysponuje nauczyciel języka polskiego czy historii.
Uczniowie, przy wsparciu i z pomocą nauczycieli, przygotowują program wspierający wystawę. To, jaki będzie ten program, zależy od uczniów (oraz nauczycieli) od ich zaangażowania i pomysłów. Można np. przygotować:
Wieczór poetycki towarzyszący otwarciu wystawy w Toruniu
Projekcja filmu "Krótkie życie Anny Frank" w Płocku
"Artyści wobec Holokaustu" - wystawa uczniowska zorganizowana w Krakowie
Warsztaty metodyczne dla nauczycieli zorganizowane w Oświęcimiu
